Dla wielu nauczycieli urlop dla poratowania zdrowia przed emeryturą to nie tylko czas na regenerację, ale też moment refleksji nad przyszłością. Według informacji opublikowanych przez Ministerstwo Edukacji i Nauki, we wrześniu 2024 r. przebywało na nim 12 600 nauczycieli. W tym artykule wyjaśniamy, czy urlop zdrowotny wlicza się do stażu emerytalnego, ile lat przed emeryturą można iść na urlop zdrowotny oraz czy można przejść na emeryturę bezpośrednio po jego zakończeniu.
Czym jest urlop dla poratowania zdrowia?
Urlop dla poratowania zdrowia to szczególne prawo przysługujące nauczycielom zatrudnionym na podstawie mianowania, którzy posiadają co najmniej 7 lat pracy w pełnym wymiarze etatu. Udzielany jest poprzez orzeczenie lekarza medycyny pracy i ma na celu umożliwienie powrotu do pełni sił – zarówno fizycznych, jak i psychicznych. Mogą z niego skorzystać nauczyciele w każdym wieku, zmagający się z chorobami przewlekłymi, przemęczeniem, a także problemami emocjonalnymi – w tym z wypaleniem zawodowym, depresją lub nerwicą.
Kluczowe warunki
- Urlop może być udzielony na okres od kilku miesięcy do roku.
- Łączny czas wszystkich takich przerw w karierze zawodowej nauczyciela nie może przekroczyć 3 lat — zgodnie z przepisami Karty Nauczyciela.
- Od 1 września 2025 r. zmieniono zasady: jeśli do nabycia prawa do emerytury pozostał mniej niż rok, urlop dla poratowania zdrowia może być udzielony tylko do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym nauczyciel uzyskuje prawo do emerytury.
Nauczyciel może korzystać z tego prawa łącznie przez maksymalnie 3 lata w trakcie swojej kariery zawodowej. Urlop nie musi być ciągły – można go wykorzystać w kilku częściach, rozdzielonych okresami pracy.
Czy urlop zdrowotny wlicza się do stażu emerytalnego?
Tak. Urlop ten jest traktowany jak okres zatrudnienia i wlicza się do stażu emerytalnego. W tym czasie nauczyciel wciąż pozostaje pracownikiem szkoły, a od jego wynagrodzenia odprowadzane są składki na ubezpieczenie społeczne i emerytalne.
Urlop dla poratowania zdrowia to również czas, który można przeznaczyć na rozwój osobisty i zawodowy – wielu nauczycieli decyduje się w tym okresie na rozpoczęcie studiów podyplomowych, aby poszerzyć kompetencje i przygotować się do nowych wyzwań zawodowych po powrocie do pracy.
Zobacz, ile trwają studia podyplomowe.
Czy można przejść na emeryturę po urlopie zdrowotnym?
Tak. Po zakończeniu urlopu można złożyć wniosek o rozwiązanie stosunku pracy i przejść na emeryturę – o ile spełnione są wymagane warunki.
Zanim jednak podejmie się tę decyzję, warto:
- skonsultować się z doradcą emerytalnym lub pracownikiem ZUS;
- sprawdzić termin złożenia wniosku o emeryturę;
- przeanalizować wpływ urlopu na wysokość świadczenia.
Sprawdź, ile wynosi i od czego zależy.
Jak ubiegać się o urlop zdrowotny krok po kroku?
- Nauczyciel składa wniosek do dyrektora szkoły o skierowanie na badania lekarskie.
- Po badaniu otrzymuje orzeczenie lekarza medycyny pracy, które stanowi podstawę do udzielenia urlopu.
- W razie niezgody – nauczyciel lub dyrektor mogą odwołać się od decyzji lekarza.
Dyrektor udziela urlopu na podstawie orzeczenia lub skierowania do sanatorium. Jeśli nauczyciel podejmuje inną pracę zarobkową, dyrektor może urlop przerwać. Przed powrotem do szkoły po nieobecności trwającej ponad 30 dni wymagane są badania kontrolne.
Czy można łączyć urlop zdrowotny z leczeniem uzdrowiskowym?
Tak. Jeśli lekarz uzna, że wskazane jest leczenie w sanatorium, wystawia stosowne skierowanie, które rozpatruje Narodowy Fundusz Zdrowia. Warto pamiętać, że w Karcie Nauczyciela nie określono konkretnych chorób, które uprawniają do przyznania urlopu. Zaznaczono jednak, że mogą to być schorzenia związane z warunkami pracy – np. problemy z głosem, kręgosłupem, stresem czy przemęczeniem psychicznym.
Urlop dla poratowania zdrowia a depresja i nerwica
W przypadkach zdiagnozowania depresji lub nerwicy lekarz medycyny pracy może orzec potrzebę udzielenia urlopu dla poratowania zdrowia, jeśli uzna, że stan psychiczny uniemożliwia dalsze wykonywanie zawodu. Taka forma zwolnienia pozwala na podjęcie leczenia i stopniowy powrót do pełnej sprawności zawodowej.
Dlaczego warto zaplanować ten czas?
Urlop zdrowotny to doskonały moment, by pomyśleć o przyszłości. Wielu nauczycieli po regeneracji decyduje się na kontynuację aktywności. Nie chcą oni zupełnie rezygnować z aktywności – pragną nadal działać, wspierać młodsze pokolenia, rozwijać się zawodowo lub dzielić swoim doświadczeniem. Dlatego też decydują się na studia podyplomowe z zakresu pedagogiki lub doradztwa edukacyjnego, które pozwalają nadal wykorzystywać doświadczenie zawodowe, np. jako:
- doradca metodyczny;
- trener edukacyjny;
- terapeuta pedagogiczny;
- wykładowca w placówkach doskonalenia nauczycieli.
Masz doświadczenie w pracy nauczyciela i zastanawiasz się, jak najlepiej wykorzystać je w przyszłości? Postaw na studia podyplomowe w WSKZ. To szansa na podniesienie swoich kompetencji w wygodny i efektywny sposób – zainwestuj w siebie jeszcze dziś!
FAQ
Czy urlop dla poratowania zdrowia wlicza się do emerytury?
Urlop dla poratowania zdrowia jest traktowany jak okres zatrudnienia i wlicza się do stażu emerytalnego.
Ile lat przed emeryturą można iść na urlop dla poratowania zdrowia?
Z urlopu dla poratowania zdrowia można skorzystać w dowolnym momencie kariery, jeśli spełnia się warunki formalne.
Czy depresja lub nerwica uprawniają do urlopu dla poratowania zdrowia?
Depresja oraz nerwica uprawniają do urlopu zdrowotnego, jeśli lekarz stwierdzi, że stan zdrowia uniemożliwia wykonywanie obowiązków, może wydać stosowne orzeczenie.
Jak długo trwa urlop dla poratowania zdrowia?
Jednorazowo może trwać do 12 miesięcy, a łączny czas wszystkich urlopów w karierze nie może przekroczyć 3 lat.
