W 2024 roku Ministerstwo Sprawiedliwości podało, że w Polsce orzeka ponad 9100 sędziów. Aby znaleźć się tym elitarnym gronie prawniczym, każda z tych osób musiała ukończyć jednolite studia magisterskie z prawa, a także przejść przez kolejne etapy przygotowania do tego zawodu. Jak zostać sędzią? Sprawdź, co musisz zrobić, by założyć togę z orłem na piersi!
Prestiżowy zawód – sędzia i jego codzienne zdania
Sędzia to niezawisły przedstawiciel wymiaru sprawiedliwości, którego zadaniem jest dbanie o praworządność i rozstrzyganie sporów w oparciu o przepisy prawa. To osoba, która w procesie sądowym stoi ponad stronami, reprezentując interes społeczny i wartości etyczne.
Do głównych obowiązków sędziego należą:
- prowadzenie spraw sądowych – analizowanie stanowisk stron i stosowanie właściwych regulacji prawnych;
- ocena materiału dowodowego – rozważanie przedstawionych dowodów i wskazywanie, które mają kluczowe znaczenie dla sprawy;
- wydawanie wyroków – podejmowanie decyzji w oparciu o zgromadzony materiał i ustalenia procesowe.
Dlaczego warto zostać sędzią?
Myślisz o kształceniu w tym obszarze prawa, ale nie wiesz, z czym wiąże się ten zawód? Sędzia to profesja, która niesie wiele korzyści osobistych i zawodowych. Do najważniejszych zalet można zaliczyć m.in.:
- realny wpływ na wymiar sprawiedliwości;
- prestiż i uznanie społeczne;
- wysokie i stabilne wynagrodzenie;
- niezależność w wykonywaniu obowiązków;
- duże zapotrzebowanie na specjalistów w tej dziedzinie;
- ochronę w postaci immunitetu sędziowskiego;
- dodatkowe urlopy po 10 i 15 latach pracy;
- możliwość przejścia w stan spoczynku zamiast klasycznej emerytury – z prawem do 75% wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatku za wysługę lat.
Jak zostać sędzią w sądzie rejonowym? Wymogi
W ostatnich 10 latach powołano 1769 sędziów rejonowych spośród wszystkich 4689 sędziów i asesorów, którzy w ostatniej dekadzie uzyskali nominacje. Aby zostać powołanym na urząd sędziego rejonowego, kandydat musi spełnić określone wymogi. Zalicza się do nich m.in.:
- posiadanie wyłącznie obywatelstwa polskiego i korzystanie z pełni praw cywilnych i publicznych;
- niekaralność za przestępstwa umyślne ścigane z oskarżenia publicznego;
- nieskazitelny charakter;
- ukończenie jednolitych studiów prawniczych w Polsce i uzyskanie tytułu magistra prawa (lub równorzędnych zagranicznych uznanych w RP);
- odpowiedni stan zdrowia umożliwiający wykonywanie zawodu;
- ukończone 29 lat;
- zdanie egzaminu sędziowskiego albo prokuratorskiego;
Jeśli zastanawiasz się, jak zostać sędzią w sądzie rejonowym, musisz wiedzieć, że ostatnim krokiem jest odbycie co najmniej 3-letniej asesury sądowej.
Jak zostać sędzią? Poznaj kluczowe etapy przygotowania do zawodu
Studia prawnicze – fundament kariery
Pierwszym etapem jest ukończenie Prawa – studiów jednolitych magisterskich, czyli studiów w naszej ofercie. Pięcioletnia nauka obejmuje różne dziedziny prawa i uczy praktycznego stosowania aktów normatywnych. Tytuł magistra prawa to niezbędna podstawa, aby rozpocząć dalszą drogę do urzędu sędziego.
Egzamin wstępny na aplikację
A co po studiach? Jeśli ciekawi Cię to, jak zostać sędzią, musisz wiedzieć, że kolejnym krokiem jest egzamin aplikancki – test sprawdzający wiedzę teoretyczną i znajomość zasad etycznych. Trwa 4 godziny i zawiera 150 pytań jednokrotnego wyboru. Aby go zaliczyć, kandydat musi uzyskać co najmniej 100 punktów.
Aplikacja sędziowska – ile trwa?
Po zdanym egzaminie przyszłego sędziego czeka szkolenie praktyczne. Ile trwa aplikacja sędziowska? Otóż rozpoczyna się ona w ciągu 3 miesięcy od ogłoszenia listy przyjętych i trwa 36 miesięcy.
Egzamin końcowy
Po aplikacji przystępuje się do egzaminu sędziowskiego, składającego się z części pisemnej i ustnej. Warunkiem zaliczenia jest zdobycie minimum 60% punktów w obu częściach.
Powołanie na asesora i sędziego
Po uzyskaniu pozytywnego wyniku egzaminu kandydat może zostać powołany na stanowisko asesora sądowego przez Prezydenta RP na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa. Asesura trwa 3 lata. Dopiero po jej zakończeniu można ubiegać się o powołanie na urząd sędziego.
Alternatywna droga – adwokat jako kandydat
Na stanowisko sędziego może zostać powołany również adwokat, jeśli wykaże co najmniej 3-letni staż zawodowy w charakterze pełnomocnika procesowego.
A może interesuje Cię praca jako kurator sądowy? Na naszym blogu znajdziesz więcej informacji na temat ścieżki do tego zawodu.
Studia prawnicze – kluczowy etap w drodze do orzekania
Droga do urzędu sędziego jest długa i wymagająca, jednak jej fundamentem są jednolite studia magisterskie z prawa. To one przygotowują do egzaminów, aplikacji i późniejszej praktyki.
Program Prawa – studiów jednolitych magisterskich dostępnych w naszej ofercie obejmuje m.in.:
- prawo konstytucyjne, cywilne, karne, administracyjne i gospodarcze;
- zagadnienia teorii prawa i filozofii;
- rozwój kompetencji retorycznych i negocjacyjnych;
- poznanie funkcjonowania organów państwowych.
Studenci mogą wybrać specjalność, która pozwala rozwijać się w wybranym obszarze. Dzięki temu przygotowanie do egzaminów i dalszej ścieżki zawodowej staje się bardziej ukierunkowane i efektywne.
Interesują Cię inne ścieżki w branży prawniczej? Mogą zainteresować Cię te artykuły:
- Jak zostać notariuszem? Poznaj ścieżkę do prestiżowego zawodu
- Ile zarabia radca prawny w korporacji?
- Ile trwają studia prawnicze i aplikacja? Ważne informacje dla aspirujących prawników
FAQ
Ile wynosi pensja sędziego?
Sędziowie należą do grupy najlepiej wynagradzanych przedstawicieli zawodów prawniczych. Ich zarobki zależą od stażu pracy, szczebla sądu oraz dodatków. Do tego dochodzi prawo do stanu spoczynku – zamiast klasycznej emerytury, sędzia otrzymuje 75% ostatniego wynagrodzenia zasadniczego wraz z dodatkiem za wysługę lat. Obecnie, średnie wynagrodzenie sędziego sądu rejonowego wynosi od 10 000 do 12 000 zł brutto miesięcznie.
Co trzeba skończyć, aby być sędzią?
Aby ubiegać się o urząd sędziego, trzeba ukończyć Prawo – studia jednolite magisterskie i zdobyć tytuł magistra prawa. To warunek podstawowy, bez którego nie można podejść ani do egzaminu aplikanckiego, ani do aplikacji sędziowskiej.
Ile lat, by zostać sędzią?
Ścieżka do zawodu jest długa i obejmuje kilka etapów. Najpierw trzeba ukończyć 5-letnie studia prawnicze, następnie zdać egzamin aplikancki, odbyć 3-letnią aplikację sędziowską, a później 3-letnią asesurę. Oznacza to, że droga od rozpoczęcia studiów do powołania na urząd sędziego trwa co najmniej kilkanaście lat.
Czy można zostać sędzią bez aplikacji?
Co do zasady odbycie aplikacji sędziowskiej jest obowiązkowe, jednak przepisy przewidują wyjątki. O powołanie na stanowisko sędziego mogą ubiegać się również adwokaci z odpowiednim stażem zawodowym – obecnie wymagane jest minimum 3 lata pracy w charakterze pełnomocnika procesowego.
